Akıllı Neandertal – Kuş Avcılığı, Mağara Sanatı ve Bilişsel Devrim

Modern insanı diğer primatlardan ayıran, onlara üstün kılan nedir? 1980’lerden bu yana hâkim görüş, MÖ 50.000 civarında yaşanan bir “bilişsel devrim”in bu ilerlemeye yol açtığını ve Homo sapiens’in dünyanın efendisi olup diğer insan türlerini yeryüzünden sildiğini öne sürüyor. Clive Finlayson ise güncel genetik verilere dayanarak bambaşka bir hikâyenin mümkün olduğunu savunuyor. Modern insanlar ve Neandertaller arasında sanılandan çok daha fazla etkileşim yaşandığını, Afrikalı olmayan tüm insanların bir miktar Neandertal geni taşıdığını artık biliyoruz. Üstelik Neandertal davranışlarını incelediğimizde sanılanın aksine bilişsel açıdan modern insanın gerisinde olmadıklarını, hatta kendi sanat ve ritüellerinin olduğunu görüyoruz. Neandertal davranışlarında uzmanlaşan Finlayson ve ekibi, bize Neandertallerin kuş yakalama stratejilerini gösteren kanıtlar sunuyor ve bu kuşların sadece besin amaçlı avlanmadıklarını, tüylerinin de sembolik amaçlarla kullanıldığını gösteriyor. Cebelitarık kazılarıyla elde edilen sanatsal örnekleri de Neandertal zekâsının bir göstergesi olarak takdim ediyor. Asla sanıldığı türden bir Homo sapiens devrimi yaşanmadığını, modern insan davranışının aslında Neandertal ve modern insan topluluklarının etkileşimiyle ortaya çıktığını savunan Finlayson, kimi davranışlarımızın tamamen Neandertal kökenli olabileceğini ileri sürüyor. Böylece insanın kökenine dair klasik anlatıyı tersyüz ediyor ve bize yeni sorular sormamız için bir kapı aralıyor.