İslam ve Hristiyanlık Arasında İmparatorluklar
Yazar: Cemal Kafadar
Sanjay Subrahmanyam’ın eserlerinin Türkçeye kazandırılması son derece sevindirici. Kendisi hakkında çağımızın en önemli tarihçilerinden biri dersem tarih disiplinindeki gelişmelerin yaklaşık son otuz yılını takip eden kimsenin şaşıracağını sanmıyorum. Kısa bir giriş yazısı çerçevesinde açıklamağa çalışayım.
Kristoforo Kolombo’nun sürprizli seyahatinin beş yüzüncü yıldönümü (1992) bilhassa Avrupa ve (her iki) Amerika’da ama dünya çapında hummalı bir yığın etkinliğe yol açmıştı: sergiler, filmler, diziler… ve tabii kitap ve makale yayınları. Kanaatimce bunların çoğu, klişelerin üç beş yeni obje veya kaynak eser ile cilalanarak yeniden ortaya sürülmesi, Avrupa-merkezci tarihçiliğin süregiden eleştiriler ışığında palyatif revizyonları ya da beş yüzüncü yıl piyasasında “siyaseten hak’tan yana görünme” tavrıyla kendine yer açmak isteyen fiyakalı ama sığ “Avrupa’nın zulmü” edebiyatı diye sınıflandırılabilecek çalışmalar oldu.
Niçin Cezeri ve Onun Olağanüstü Makineleri?
Yazar: Mehmed Ali Çalışkan
İnsanoğlu için alet yapmak her şeyden önce bir yaşam kalım meselesiydi. Yeryüzüne yabancıydık, bu yüzden onun üzerine, içinde daha güvenli olacağımız bir dünya inşa ettik. Teknik ve mekanik muhayyilemizle aletler yapabilmek, bu dünyayı inşa etmekteki en önemli becerilerimizdi. Bizim için mekaniğin hikayesi tekerlek ile başlıyor, nitekim tekerlek sadece dönen bir mekanizma değil aynı zamanda döndükçe dönüştüren bir çığır açıcıydı. Tekerlekle birlikte onun gidebileceği yollar yaptık ve yabancısı olduğumuz bu gezegen üzerinde kocaman bir ev inşa ettik.